تفسیر ابن مسعودتفسیر ابن مسعود اثر عبداللّه بن مسعود (۳۰ پ ه ـ ۳۲ یا ۳۳ ق) از مشاهیر مفسران قرن اول می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی مؤلفاین تفسیر اثر عبداللّه بن مسعود (۳۰ پ ه ـ ۳۲ یا ۳۳ ق) از مشاهیر مفسران قرن اول و شیوخ قراء و از خواص اصحاب رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله) او نخستین کسی بود که جهرا قرآن خواند و قریش به شکنجه‌اش پرداخت. [۱]
مرکز دائرة المعارف اسلامی، دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۳۶۳.
. وی از شاگردان حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) در تفسیر و علوم قرآنی بود.۲ - معرفی کتابتفسیر وی به شیوه روائی است و اکثر مفسران شیعه و سنی آن را طی تفسیرهای خود هنگام تفسیر آیات قرآن کریم نقل نموده اند از جمله فرات کوفی در تفسیر خویش. [۲]
به عنوان نمونه :کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات کوفی، ص۲۰۶.
و نیز پس از ابن عباس اکثر روایات در تفسیر قرآن کریم از ابن مسعود است. اشـهر شاگردان و روات تفسیر از ابن مسعود مسروق بن الاجدع همدانی و اسود بن یزید و علقمة بن قیس نخعی می باشند.۳ - طریق روایت تفسیرو نـیـز بخاری در صحیح خود سه طریق نقل نموده است: نخست طریق الاعمش از ابی الضحی از مسروق بن الاجدع همدانی از ابن مسعود و طریق دوم از مجاهد از ابی معمر از ابن مسعود و طریق سـوم طبری طریق ابی روق از ضحاک از ابن مسعود را انتخاب نموده است و این تفسیر در طی تفاسیر سنی و شیعه چاپی و خطی ماثور است. ۴ - منابع برای تحقیق بیشتربرای تحقیق بیشتر می توانید به این منابع رجوع کنید : دایرة المعارف تشیع [۳]
مرکز دائرة المعارف اسلامی، دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۳۶۳.
؛ اعلام [۴]
زرکلی، خیرالدین، اعلام، ج۴، ص۱۳۷.
؛ اسد الغالة [۵]
ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغالة، ج۳، ص۳۸۴.
؛ تاریخ بغداد [۶]
خطیب بغداد، احمدبن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۴۷.
؛ التفسیر و المفسرون [۷]
ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۸۳.
؛ تاریخ دمشق [۸]
ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، ج۱۴، ص۴۳.
؛ تذکرة الحفاظ [۹]
ذهبی، محمدبن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۳۱.
؛ رجال طوسی شذرات الذهب [۱۱]
ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۱، ص۳۸.
؛ الجرح و التعدیل [۱۲]
تمیمی حنظلی، عبدالرحمان بن ابی حاتم، الجرح و الـتـعـدیل، ص۱۴۹.
؛ حلیة الاولیاء [۱۳]
ابو نعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیة الاولیاء، ج۱، ص۱۲۴.
؛ سیر اعلام النبلاء [۱۴]
ذهبی، محمدبن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱، ص۴۶۱.
؛ معجم رجال الحدیث ؛ طبقات القراء [۱۶]
ذهبی، محمدبن احمد، طبقات القراء، ج۱، ص۳۳.
؛ العبر [۱۷]
ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد، العبر، ج۱، ص۳۳.
؛ النجوم الزاهره [۱۸]
ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة، ج۱، ص۸۹.
۵ - پانویس
۶ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن اول»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۲/۲۸. |